news:

cover page: Belfry of Bruges

news: Once you have traveled, the voyage never ends, Pat Conroy


13 Ιουλ 2016

Ταξίδι στο Αμβούργο (travelling to Hamburg by train)

Η έλξη για τη Γερμανία είναι ανεξήγητη. Ακόμη και όταν αποφάσισα να συνεχίσω τις σπουδές μου εκεί, οι απαντήσεις που έδινα στον πατέρα μου περιείχαν Δελφική Μαντεία: «…έχεις λεφτά για σπουδές» μου έλεγε, «όχι, αλλά θα βρω» απαντούσα, «..γνωρίζεις γερμανικά» ……. «όχι, αλλά θα μάθω», «..που θα πας» ……. «δεν ξέρω, ψάχνω». Με αυτά τα εφόδια(sic) αποφάσισα να ξεκινήσω το ταξίδι προς το άγνωστο, ένα ταξίδι με άγνοια κινδύνου, ένα ταξίδι που δεν θα είχε τέλος. Ενδόμυχα πίστευα ότι οι καλοί βαθμοί του πανεπιστημίου (ήμουνα πολύ καλός φοιτητής και η λέξη «φυτό» δεν είχε εφευρεθεί ακόμη) θα με βοηθούσαν εκεί που δεν τόλμησαν άλλοι. Ήταν Απρίλιος όταν με μια πράσινη βαλίτσα ανέβηκα στο Ακρόπολις Εξπρές. Στη Θεσσαλονίκη, την άλλη μέρα το πρωί, με αποχαιρέτησαν οι φίλοι μου και αγαπημένα πρόσωπα και άκουσα από αυτούς τις τελευταίες ελληνικές λέξεις. 

Η διαδρομή έμοιαζε σαν σκωτζέζικο ντουζ με εναλλαγές τοπίου, ακόμη και συνεπιβατών. Το νόημα των «αλπικών» λιβαδιών και της πράσινης φύσης, όπως τα διάβαζα μικρός στα Άπαντα του Ζαχαρία Παπαντωνίου, το αντελήφτηκα λίγο έξω από το Maribor της Αυστρίας που ήδη είχε ξημερώσει. Στο Μόναχο έφτασα το απόγευμα και περίμενα το βραδινό τρένο για βόρειο Γερμανία. Το μόνο που θυμάμαι, από το σταθμό του Μονάχου, ήταν ένας τεράστιος χώρος (απέναντι από τη γραμμή 11 που σταματούσαν τα ελληνικά τρένα) με ψηλό ταβάνι, τον οποίο χρησιμοποιούσαν οι Γερμανοί για εστιατόριο. Σήμερα, όλα έχουν αλλάξει. Το Μόναχο είναι μια αγαπημένη πόλη, την επισκέπτομαι πολύ συχνά και πάντα σταματώ στα πολύχρωμα bistro του σταθμού για ένα λουκάνικο και μια μπύρα στα όρθια.

Την άλλη μέρα έφτασα στο Braunschweig, σε μία καταπράσινη αλλά έρημη πόλη (ήταν Δευτέρα του Πάσχα για τους Γερμανούς) και ίσως ήταν η πιο βασανιστική μέρα της ζωής μου. Γυρνούσα σαν την άδικη κατάρα και παρακαλούσα να βραδιάσει για να ξημερώσει, να γνωρίσω τέλος πάντων έναν άνθρωπο…. Και όταν ξημέρωσε, γνώρισα τη Γερμανία, που θα μου πρόσφερε τη γνώση, τη Γερμανία της οργάνωσης, τη χώρα made in Germany, τη Γερμανία που θα δενόμουν μαζί της.

Αυτές οι σκέψεις περνούσαν από το μυαλό μου, όταν καθισμένος στις αναπαυτικές θέσεις του ICE886 απολάμβανα τον εθνικό δρυμό του Stigerwald, τη μεσαιωνική πόλη του Würzburg, το πολιτιστικό Kassel, τα χαμηλότοπα του Göttingen και Hannover, ενώ το τρένο κατευθυνόταν με ταχύτητα  280Km/h προς το Αμβούργο.

Αμβούργο
Το Αμβούργο είναι η μεγαλύτερη πόλη της Γερμανίας μετά από το Βερολίνο. Είναι ταυτόχρονα και ομοσπονδιακό κρατίδιο και θεωρείται χανσεατική, γι’ αυτό και ονομάζεται Hansa Hamburg (εξ ου και το αρχικό ΗΗ στις πινακίδες των αυτοκινήτων). Η πρώτη γραπτή αναφορά χρονολογείται γύρω στον 7ο αι. μέσω κάποιας εμπορικής συμφωνίας με την επίσης Χανσεατική πόλη του Lübeck. Ο τίτλος Hanse δινόταν σε πόλεις που είχαν αναπτύξει εμπορικές σχέσεις με διακίνηση αγαθών. Ήταν ένα πρώιμο είδος ευρωπαϊκής οικονομικής ένωσης (ΕΟΚ).

Θεωρείται κοσμοπολίτικη πόλη του Βορρά με έντονη παρουσίαση του πολιτιστικού, εμπορικού και τουριστικού στοιχείου. Εδώ ετοιμάζεται το μεγαλύτερο Μέγαρο Μουσικής της Γερμανίας σε ένα επιβλητικό κτήριο με έντονα αρχιτεκτονικά στοιχεία κάλλους και διακριτικότητας. Η πόλη διαθέτει ποιοτικά μαγαζιά ένδυσης γι’ αυτό βλέπεις επιτέλους και Γερμανίδες να μην φοράνε μόνο jacket!  Όμως η ζωή είναι τουλάχιστον κατά 15% ακριβότερη από ότι στο νότο. Κατά την επίσκεψή μου δεν συνάντησα τις ορδές των Γιαπωνέζων, παρά μόνο Ρώσους. Πάρα πολλούς Ρώσους και Ρωσίδες. Είναι εύκολο να τις ξεχωρίσεις. Φορούν, μέχρι τον αστράγαλο, ένα πανάκριβο ντύσιμο, των 2000–3000€, και από τον αστράγαλο και κάτω αυτές τις φτηνές σαγιονάρες του ενός ευρώ!

Η πόλη είναι ομοιόμορφα δομημένη και επικρατεί το κόκκινο τούβλο. Τα περισσότερα παλιά κτήρια είναι κατασκευασμένα, εξωτερικά, από το αυτό το υλικό προσδίδοντας στον επισκέπτη το ανάγλυφο της περιοχής. Λόγω καιρικών συνθηκών αλλά και επάρκειας της πρώτης ύλης, το χαρακτηριστικό γνώρισμα της Βόρειας Ευρώπης είναι το κόκκινο τούβλο. Ολόκληρη η πόλη, κυρίως όμως η Speicherstadt, είναι έτσι κατασκευασμένη. Αναμφίβολα, στην πόλη δεσπόζουν οι εκκλησίες με τους ψηλούς και μυτερούς τρούλους με κύριο πρωταγωνιστή το ίδιο το Δημαρχείο. Η πόλη είναι ήσυχη με ελάχιστη φασαρία, όσο βορειότερα κατευθύνεσαι τόσο πιο ησυχία βρίσκεις. 


Το Μέγαρο Μουσικής ετοιμάζεται στην Speicherstadt.
Δεξια: Το Δημαρχείο της πόλης του Αμβούργου
Το Μέγαρο τελείωσε μετά απο 10 χρονια κατασκευής. Δεκ.2017
Η πόλη έχει σαν ποδοσφαιρικό σύμβολο την ομώνυμη ομάδα HSV που δεν κατάφερε να φθάσει το 2010 στον τελικό της Europa League, διοργάνωση που έγινε στην πόλη. Όμως το αθλητικό στοιχείο είναι διάσπαρτο στην πόλη. Στα μεγάλα πάρκα βλέπεις συνέχεια ανθρώπους κάθε ηλικίας να αθλούνται τρέχοντας ή κάνοντας ποδήλατο, ενώ ένα πρωτόγνωρο άθλημα, για μένα, είναι ο σχεδόν άκαμπτος επίδεσμος που δένεται σε δυο δένδρα, ανεβαίνεις και τον διασχίζεις ισορροπώντας. Κάτι σαν τους ακροβάτες στα Τσίρκα.

Τα κανάλια αρχίζουν λίγα εκατοντάδες μέτρα από τον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό, όπου αντικρίζεις και το λιμάνι. Το Αμβούργο χωρίς το λιμάνι θα ήταν ό,τι τα αραβικά εμιράτα χωρίς πετρέλαιο. Εδώ είναι όλη η ζωή, εδώ όλο το αλισιβερίσι. Δικαίως ονομάστηκε Πύλη του Κόσμου. Το λιμάνι μπορείς να το επισκεφτείς είτε με τα πόδια ή νοικιάζοντας ένα ποδηλατοταξί (Velotaxi), που το οδηγεί συνήθως κάποιος φοιτητής ή φοιτήτρια. Το λιμάνι του Αμβούργου είναι ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Ευρώπης (μετά του Rotterdam και της Αμβέρσας) και από τα must της περιοχής. Έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός λιμανιού, όπου προσφέρει τα πάντα. St. Pauli για τους «πεινασμένους» ναύτες, κέντρο εκπαίδευσης νέων πλοιάρχων, ναυτικά μουσεία, πλοιάρια για το γύρω του λιμανιού, ενώ αν είσαι τυχερός θα δεις από κοντά τα μεγαλύτερα πλοία του κόσμου να μεταφέρουν το καθένα χιλιάδες container της COSCO.

COSCO και πάλι COSCO. Δεξια: Εδώ κατασκευάστηκε το μεγαλύτερο κρουαζιερόπλοιο του κόσμου. Ιδιοκτήτης Abramowitz

Οι τερματικοί σταθμοί των εμπορευμάτων είναι μικρές πόλεις. Τεράστιοι γερανοί ξεφορτώνουν τα γεμάτα container (ή φορτώνουν τα άδεια!!) που προέρχονται από την ανατολική Ασία, κυρίως την Κίνα. Τα πλοία είναι σαν πέντε ποδοσφαιρικά γήπεδα μαζί, έχουν μήκος γύρω στα 375μ και το πλάτος ξεπερνά τα 50 μέτρα. Υπολογίστε πόσα container  χωράνε εκεί πάνω. Τέτοια μεγέθη, στον Πειραιά δεν βλέπεις. Αρκετές ναυτιλιακές εταιρείες έχουν την έδρα τους εδώ και διακινούν εμπορεύματα σε περισσότερα από 900 λιμάνια και 170 χώρες. 

Δίπλα στο λιμάνι είναι και η Speicherstadt, την οποία θέλουν να αναδείξουν σε πολιτιστικό κέντρο, έτσι ώστε η ονομασία HafenCity (ή HarbourCity) να είναι το διεθνές σήμα για την πόλη τους. Οι κάτοικοι του Αμβούργου είναι αρκετά πλούσιοι και το δείχνουν κιόλας. Οδηγούν πανάκριβα αυτοκίνητα, ντύνονται μοντέρνα και διαμένουν στο Blagenese, στο ακριβότερο προάστιο του Αμβούργου, όπου είναι απίθανο να βρεις γη για αγορά!

Speicherstadt
Σχεδόν σε όλες τις πόλεις της Γερμανίας μπορεί κάποιος να επισκεφτεί την παλιά πόλη (Altstadt), εκεί όπου είναι καταγεγραμμένη η ιστορία της. Τέτοια πόλη στο Αμβούργο δεν θα συναντήσουμε, καθότι το μεγαλύτερο τμήμα γύρω από τον παλιό κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό είναι το εμπορικό κέντρο. Αντί Altstadt, το Αμβούργο έχει τη Speicherstadt, ένα κομμάτι από νησίδες στην περιοχή του λιμανιού, λίγα λεπτά με τα πόδια από το κέντρο της.

Είναι η περιοχή που αναπτύσσεται όσο κανένα άλλο στην ευρύτερη περιοχή, γίνονται συνεχή έργα ανάπλασης και αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί έως τα τέλη του 2020. Όπως κάθε λιμάνι στο κόσμο του 18ου και 19ου αι. έτσι και το Αμβούργο ήταν το επίκεντρο του εμπορίου, του τουρισμού, ακόμη και της ελπίδας. Εδώ συναντιούνταν διαφορετικοί πολιτισμοί, από εδώ ξεκινούσαν οι ελπίδες μιας καλλίτερης ζωής για τους μετανάστες, από εδώ γινόταν η διακίνηση όλων των αγαθών της Ευρώπης. Ο καφές, το τσάι, τα ασιατικά μπαχαρικά ακόμη και τα περίφημα περσικά χαλιά, εδώ στο Αμβούργο εύρισκαν την πρώτη τους ευρωπαϊκή επαφή. Άλλωστε το Αμβούργο ήταν ελευθέρα ζώνη από δασμούς, γεγονός που ενδυνάμωνε το εμπόριο. Αυτό το ελεύθερο εμπόριο (Zollfrei) έχει αφήσει τα ίχνη του στην πόλη με το Μουσείο Δασμών και Τελωνείων, ακόμη και οι δρόμοι ή τα κανάλια έχουν αντίστοιχες ονομασίες, Zollkanal και Zollstrasse.

Όλα αυτά τα προϊόντα έπρεπε κάπου να αποθηκευτούν. Έτσι δημιουργήθηκε μια περιοχή, δίπλα ακριβώς στους προβλήτες, ως χώροι αποθήκευσης. Τεράστιοι χώροι που περιλαμβάνουν πολλά οικοδομικά τετράγωνα και είναι ψηλοί σαν μία πενταόροφη πολυκατοικία, ήσαν οι ιδανικοί τόποι αποθήκευσης. Αυτή η περιοχή ονομάστηκε Speicherstadt. Η περιοχή έχει μήκος περίπου 1.5 χιλιόμετρα και τα κτήρια έχουν την κλασσική πρόσοψη (Fassade) του τούβλου, όπως σχεδόν και το υπόλοιπο Αμβούργο. Χαρακτηριστικό είναι ότι κανένα κτήριο δεν μοιάζει με τα άλλα. Τα θεμέλιά τους είναι ο βυθός (σε βάθος 3.5–5 μέτρα) δηλαδή δεν έχουν γίνει εκσκαφές εδάφους, πως αλλιώς θα μπορούσε να γίνει στο νερό.

Speicherstadt. Δεξια: Το κτήριο της ZDF με την αιχμηρή μύτη

Η περιοχή δεν πωλείται (ανήκει στο Δήμο του Αμβούργο), αλλά νοικιάζεται στον κάθε ενδιαφερόμενο. Εδώ, έχουν την έδρα τους οι ναυτιλιακές εταιρείες, αντιπροσωπείες διαδικτύου ακόμη και τηλεπικοινωνιακοί φορείς και η τηλεόραση (δεσπόζει το επιβλητικό και μοντέρνα αρχιτεκτονικό κτήριο της ZDF).Επίσης υπάρχουν μουσεία, όπως το ναυτικό μουσείο και χώροι ψυχαγωγίας, ενώ κατασκευάζεται ένα πανάκριβο κτήριο που θα χρησιμοποιηθεί ως Μέγαρο Μουσικής. Η Speicherstadt είναι από τα must του Αμβούργου που πρέπει κάποιος να επισκεφτεί, άλλωστε έχει και την μοντελούπολη των τρένων, για την οποία ήταν και ο σκοπός της επίσκεψης.

MiWuLa
Ο θαυμάσιος κόσμος της μινιατούρας, έτσι μεταφράζεται στα ελληνικά το Minuatur Wunderland (MiWuLa), είναι η Μέκκα όλων των μοντελιστών του κόσμου. Εδώ βρίσκει καταφύγιο ο κάθε πικραμένος, που οικογενειακοί, οικονομικοί αλλά και διάφοροι άλλοι λόγοι, δεν του επιτρέπουν να υλοποιήσει τη φαντασία του και να δημιουργήσει το δικό του διόραμα, εδώ συντονίζεται με το χόμπι του ο κάθε μοντελιστής, εμπνέοντάς τον για νέες δημιουργίες.

Η επίσκεψη θα πρέπει να ξεκινήσει με κατάλληλη ψυχολογική προετοιμασία. Όταν θα τελειώσει το θέαμα και εξέλθετε του κτηρίου, θα αισθανθείτε μια εξαντλητική κούραση και θα πρέπει να πιείτε αμέσως ένα δυναμωτικό καφέ. Θα είστε τόσο απορροφημένοι με το θέαμα, που δεν θα αντιληφθείτε πότε πέρασαν τρεις–τέσσερις ώρες βαδίσματος ή ορθοστασίας, λήψης φωτογραφιών και video. Η ευφορίας όμως θα πλημμυρίζει το πρόσωπό σας και η νοσταλγία αλλά και η επιμονή να αποκτήσετε το δικό σας πλέον διόραμα θα κορυφωθεί. Σαν έντονο «ναρκωτικό» θα σας συνοδεύει τουλάχιστον για τις επόμενες μέρες.

Σιδηροδρομικά διοράματα

Η επίσκεψή μου στη MiWuLa είχε προσχεδιαστεί πολύ νωρίτερα. Απαραίτητη είναι κράτηση θέσης μέσω Internet για να μην περιμένετε ώρες στην ουρά. Περίπου 1500 άτομα την επισκέπτονται κάθε μέρα για 365 μέρες το χρόνο (δηλαδή περισσότεροι από ότι την Ακρόπολη) και ήδη το ρεκόρ των 6 εκατομμυρίων έχει καταρριφθεί προ πολλού. Σας συνιστώ επίσκεψη μετά τις 6 το απόγευμα που έχει λιγότερο κόσμο αλλά και το εισιτήριο έχει έκπτωση 10%. Θα έχετε πολύ ώρα μέχρι στις 10 το βράδυ να απολαύσετε το θέαμα.

Η MiWuLa βρίσκεται στη Speicherstadt (που αλλού θα μπορούσε να ήταν) στον τρίτο και τέταρτο όροφο μιας ….σιταποθήκης. Οι δυο όροφοι ενώνονται με ψευδοροφή, τα τρενάκια κυκλοφορούν δίπλα σας, περνούν κάτω από τα πόδια σας, οι ψηλοί ας προσέχουν τη χωρίστρα τους, μπορεί κάποιο φορτηγό τρένο να τους πάρει φάλτσο, ενώ μέσα από κάποια σχισμή του τοίχου θα περνά μια υπερταχεία. Εκεί όλα είναι δυνατά να συμβούν. Παρόλο το αδιαχώρητο στην είσοδο, η κίνηση μέσα στους σιδηροδρομικούς χώρους γίνεται άνετα. Δεν υπάρχει στριμωξίδι, αλλά κανείς δεν μένει παραπονεμένος. Οι μοντελιστές βρίσκονται στις επάλξεις με τα παιδιά τους. Οι κυρίες τους, οι αποστρέφουσες τις «κακές» συνήθειες των συζύγων τους, απολαμβάνουν το καφέ τους ή ακόμη και το τσιγάρο τους (υπάρχει ειδικός χώρος καπνίσματος), όσο για τα μωρά, έχει προβλεφθεί χώρος και ανέσεις για αυτά. Φαγητό απλό αλλά καλό και καφές φθηνός.

Η τιμή εισόδου για ενήλικες είναι 10€, αλλά θα ξοδέψετε πολύ περισσότερα στο μπαρ, στο εστιατόριο αλλά και στα ενθύμια, στα μοντέλα και στις αναμνηστικές φωτογραφίες. Θα είναι τα μόνα έξοδα που δεν το μετανιώσετε. Η δεύτερη επίσκεψη κοστίζει ένα ευρώ λιγότερο, σας δίνουν ένα κουπόνι και το κρατάτε για την επόμενη επίσκεψη. Μία συμβουλή. Πάρετε μαζί σας φορτιστή για camera, Video και πολύ αποθηκευτικό χώρο. Θα γυρίσετε πολλά μέτρα Video και θα τραβήξετε εκατοντάδες φωτογραφίες. Όλα επιτρέπονται ακόμη και το φλας. Και μία χάρη, δωρίστε 3 ευρώ από το πορτοφόλι σας για τα παιδιά της Αφρικής, που ποτέ δεν θα απολαύσουν αυτό που απολαμβάνετε εσείς και ως ενθύμιο θα σας δώσουν μια κονκάρδα, έτσι για να …. θυμάστε.

Η ιστορία της μοντελούπολης άρχισε πριν από δέκα χρόνια στη Ζυρίχη. Εκεί που ο disc jokey Frederik Braun, είχε καταφύγει για χειμερινές διακοπές. Σε μία γωνιά στη Niederdorfstrasse (ας πούμε Αδριανού στην Πλάκα) είδε σε μία βιτρίνα, ένα μικρό αλλά συμπαθητικό διόραμα με τρένα. Αμέσως νοστάλγησε τα παιδικά του χρόνια, που έπαιζε με μοντέλα, και του ήρθε η ιδέα για τη δημιουργία ενός υπερμεγέθους διοράματος. Την ιδέα του εμπιστεύθηκε πρώτα στον δίδυμο αδελφό του Garrik, μηχανικό υπολογιστών, που είχε ως αγαπημένο του χόμπι τα πυροσβεστικά οχήματα (γι’ αυτό θα δείτε εντυπωσιακές σκηνές με κτήρια να έχουν πιάσει φωτιά και τα πυροσβεστικά που τρέχουν να την σβήσουν). Η ιδέα αυτή ωρίμασε στο μακρύ ταξίδι της επιστροφής προς το Αμβούργο και ενισχύθηκε από την προτροπή του πατέρα του. Όταν απευθύνθηκε στο ταχυδρομικό ταμιευτήριο για να ζητήσει δάνειο δύο εκατομμυρίων μάρκων (βρισκόμαστε στα τέλη της δεκαετίας του ΄90) ο διευθυντής της τράπεζας ξαφνιάστηκε από την αίτηση «χορηγίας κεφαλαίου για τρενάκια».

Άλλο ένα σοβαρό πρόβλημα που έπρεπε να επιλυθεί ήταν ο χώρος για ένα τέτοιο εγχείρημα. Επιθυμία του ήταν η Speicherstadt, που βρίσκεται στο λιμάνι του Αμβούργου, δηλαδή σε τουριστική θέση. Με γνωστούς και φίλους, έπεισε το Δήμο του Αμβούργου (όλη η περιοχή ανήκει στο Δήμο και μόνο νοικιάζεται, δεν πωλείται ούτε ένα κομμάτι γης) να του νοικιάσει έναν ψηλοτάβανο χώρο στην Kehrwiederstrasse 4 ακριβώς δίπλα στο κανάλι, όπου τον διαρρύθμισε σε δυο πατώματα με σιδερένια στηρίγματα που θυμίζουν στύλους σιδηροδρομικών σινιάλων ή και εναέριων γραμμών. Όλη η ομάδα της Disco επιστρατεύθηκε στη στελέχωση της ομάδας εργασίας, ακόμη και η Sabine Bunnig  που το μοντελισμό τον έβλεπε ως χόμπι από τον πατέρα της, η πωλήτρια Helge Bunge που αναδείχθηκε αργότερα σε επαγγελματία σχεδιάστρια διοραμάτων, ο ξυλουργός Gaston Burkhardt που προσελήφθηκε από επιλογή αγνώστων ατόμων και ανέλαβε βασικά όλη την ξυλοκατασκευή και δεκάδες άλλα άτομα όλων των ειδικοτήτων (σύνολο 60) που ανήκουν στην ομάδα. Όλοι σήμερα δίνουν την ίδια απάντηση σε όσους τους ρωτούν για την ανάμειξή τους και απαντούν «nur Spass zu machen» (έτσι, μόνο για να διασκεδάσουμε). Τα άτομα αυτά έχουν μία ηλικία μεταξύ 25 και 35 ετών και φαντάζομαι ότι θεωρούν τη δουλειά τους πρώτα ως χόμπι. Ίσως γι’ αυτό είναι και επιτυχημένοι. Στην ιστοσελίδα του www.youtube.com και στην αναζήτηση Miniatur Wunderland θα βρείτε εκατοντάδες Video που σχετίζονται με το σχετικό διόραμα, με κάποια να έχουν ξεπεράσει κάθε λογικό όριο. Δοκιμάστε π.χ. στην ιστοσελίδα. Στο Αμβούργο όλοι ξέρουν πού βρίσκεται ο χώρος, άρα καμία ανησυχία. Χρειάστηκα τρεις συνεχόμενες επισκέψεις, σε διαφορετικές μέρες, για να ηρεμήσω εντελώς και να δω και κάποιο άλλο αξιοθέατο του Αμβούργου.

Ballinstadt
Το πρώτο μου υπερπόντιο ταξίδι το έκανα πολύ μικρός, όταν ο πατέρας μου αποφάσισε να μεταναστεύσουμε στην Αυστραλία. Η επιχείρηση τότε απέτυχε, το ταξίδι όμως έγινε. Συγκεντρωθήκαμε στον Πειραιά, όπου έβλεπες τα ζωγραφισμένα ανάμεικτα συναισθήματα στους επιβάτες αλλά και σε αυτούς που θα έμεναν πίσω. Θλίψη και ελπίδα συνεχώς εναλλάσσονταν. Θα ξαναδώ τα αγαπημένα μου πρόσωπα, μονολογούσαν κάποιοι, θα τα καταφέρω κάποιοι άλλοι. Ήταν η εποχή που το ταξίδι κρατούσε ένα σχεδόν μήνα και το πρώτο γράμμα θα ερχόταν μετά από σαράντα μέρες! Με μία βαλίτσα γεμάτη ελπίδες και όνειρα, αλλά με άδειες τσέπες ξεκινούσαν οι περισσότερα για τις χώρες των ανακαλύψεων, χωρίς να γνωρίζουν τι τους περιμένει. Το μόνο που γνώριζαν, και τους τρόμαζε η ιδέα, ήταν να τους απορρίψουν, ως ασθενικούς ή ανήμπορους προς εργασία, και τους δείξουν το πλοίο της επιστροφής. Τα πλοία των καημών, όπως το Πατρίς, το Αυστραλία κ.ά. σήμερα δεν υπάρχουν, ούτε καν σαν παλιοσίδερα.

Το κύμα της μετανάστευσης δεν ήταν μόνο ελληνικό φαινόμενο και δεν κράτησε κάποια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Τους προηγούμενους δύο αιώνες η Ευρώπη βρισκόταν στη δίνη των πολέμων, επιδημιών, πολιτικών διώξεων αλλά και οικονομικής ύφεσης. Ήταν λογικό να δημιουργηθεί η προσδοκία των νέων χωρών χωρίς τα βάσανα της γηραιάς ηπείρου. Τα κύματα των μεταναστών συγκεντρώνονταν στα λιμάνια, όπως π.χ. στο Αμβούργο που δικαίως του δόθηκε η ονομασία πύλη του κόσμου.


Τα χρόνια πέρασαν και η Ευρώπη αναγεννήθηκε. Τα πλοία των καημών μπήκαν σε μουσεία για να μαθαίνουν οι νεότεροι και να θυμούνται οι παλαιότεροι, μαζί και η ιστορία των μεταναστών. Ένα τέτοιο μουσείο βρίσκεται στο Ballinstadt  λίγο έξω από το Αμβούργο, που μπορεί κάποιος να το επισκεφτεί με τον προαστιακό (Σημ: Albert Ballin (1857–1918), Γερμανός επιχειρηματίας που χρημάτισε γενικός διευθυντής της ατμοπλοϊκής εταιρίας HAPAG η οποία εκτελούσε τα περισσότερα μεταναστευτικά ταξίδια. Είναι ο ιδρυτής του Μουσείου). Στο μουσείο μπορείς να αναζητήσεις τους δικούς σου ανθρώπους που μετανάστευσαν στις αρχές του 19ου αι, μπορείς να μελετήσεις τους λόγους που οδήγησαν περίπου 5 εκατομμύρια ευρωπαίους (κυρίως γερμανόφωνης προέλευσης) να μεταναστεύουν προς την Αμερική, τη Βραζιλία αλλά και την Αυστραλία. Φωτογραφίες από το χώρο υποδοχής στο Ellis Insland της ΝΥ και διηγήσεις μεταναστών για τις νέες πατρίδες. Σε έναν ξεχωριστό χώρο υπάρχουν επίσης αναπαραστάσεις των ωρών του αποχαιρετισμού και γενικά της καθημερινής ζωής μεταξύ 1901 και 1934.

Τί δεν είδα
Ασφαλώς πολύ περισσότερα από ότι εδώ περιγράφω. Άλλωστε οι ευρωπαίοι τουρίστες δεν είναι Αμερικανοί, που μέσα σε δέκα μέρες γυρίζουν όλη Ευρώπη και ισχυρίζονται ότι έμαθαν την ιστορία της, ούτε το Αμβούργο πόλη της μιας μέρας. Πάντως ξεχωρίζουν δύο αξιοθέατα. Η Fish Market (η ψαραγορά) που κάθε Κυριακή στις 5.30 το πρωί γίνεται ο πλειστηριασμός ψαριών. Είναι η πιο παραδοσιακή αγορά του Αμβούργου και χρονολογείται από το 1703. Highlights είναι μουσικά συγκροτήματα που παίζουν σε ρυθμούς Jazz, Skiffle, Country ή Western music, ενώ εσείς αγοράζετε τον άγριο σολομό. Ένα αξιοθέατο που ευχαρίστως θα έχανα τον ύπνο μου για να το βιώσω. Το άλλο είναι η περιοχή του St. Pauli (γνωστή ως Red–light district), κάτι σαν την Τρούμπα του Πειραιά αλλά σε «διδακτορικό» επίπεδο. Εδώ ανθεί η βιομηχανία του έρωτα με sex shops, strip clubs, adult theaters κ.λπ. Ο πιο γνωστός δρόμος είναι η Reeperbahn (στα γερμανικά die sündige Meile ή the sinful mile). Σε κάποια «κόκκινα φανάρια» μπορείς να θαυμάσεις, να αγγίξεις, ακόμη και να δοκιμάσεις!! Την περιήγηση αυτής της περιοχής έζησα στα φοιτητικά μου χρόνια, σήμερα υιοθετώ τη ρήση του Σωκράτη: «Οι γυναίκες µάς εμπνέουν μεγάλα πράγματα και µας εμποδίζουν να τα αποκτήσουμε».

Η Επιστροφή
Το τετραήμερο πέρασε τόσο γρήγορα που βασικά δεν το αντιλήφθηκα. Το IntercityExpress γεμάτο από κόσμο, ως συνήθως. Έξω ο καιρός είναι μουντός και βροχερός, μου θυμίζει ελληνικό Νοέμβριο, με καλύπτει με ένα μελαγχολικό μανδύα, ενάντια στο ρομαντισμό των προηγούμενων ημερών. Στη διαδρομή, η ίδια σκέψη περιτριγυρίζει στο μυαλό μου, αυτή η έλξη προς τη Γερμανία. Ίσως ο Πυθαγόρας να είχε δίκιο, όταν έλεγε: «ο τόπος μου είναι αυτός που μου προσφέρει γνώση»…. Επιστρέφω στη βάση μου, όπου σε λίγες μέρες ξεκινώ για την Ελλάδα. Όταν, με το πλοίο, θα αντικρίζω το λιμανι, θα θυμάμαι την κινέζικη παροιμία: «κάθε φορά που τελειώνει ένα ταξίδι, ξεκινάει το επόμενο». Αυτό συμβαίνει κάθε φορά.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου